Gezamenlijke verklaring Benelux-top: de Benelux als duurzame en innovatieve koploper

1.           Wij, de premiers van België, Luxemburg en Nederland, zien de Benelux als een unieke, regionale organisatie die het goede voorbeeld geeft bij het vinden van oplossingen voor grensoverschrijdende vraagstukken ten behoeve van onze landen, burgers en bedrijven. Wij benadrukken de cruciale rol van de Benelux bij het versterken van de interne markt van de EU. Ons doel is om de Benelux te positioneren als een duurzame en innovatieve koploper binnen de EU. Met dit doel voor ogen zijn we het volgende overeengekomen.

2.           We zullen stappen ondernemen voor een meer geïntegreerde, toekomstbestendige en eerlijke Europese interne markt na 2017, met als doel groei en werkgelegenheid te creëren in onze landen:   

·        Uit de Benelux-studie Benelux Retail 2025[1] bleek dat een eengemaakte Benelux-markt de derde grootste markt op het Europese continent zou vormen, na Duitsland en Frankrijk. Op basis van de resultaten van het onderzoek dat van november 2016 tot april 2017 is uitgevoerd en tegen het einde van het jaar zal worden gepubliceerd, zal de Benelux-werkgroep territoriale aanbodbeperkingen de inspanningen blijven coördineren om de territoriale aanbodbeperkingen het hoofd te bieden. De Benelux zal zich richten op het identificeren van nationale verschillen in productvereisten die de Benelux-retailsector hinderen bij het volledig benutten van zijn potentieel, zoals nationale verschillen in producteisen.

·        Om Digital Benelux, gelanceerd op de Benelux-top in oktober 2016, verder te ontwikkelen, zullen we de bestaande barrières voor ondernemers en consumenten identificeren en aanpakken, met speciale aandacht voor de markt voor onlinediensten en digitale innovatie, rekening houdend met de digitale top van Tallinn en hun collectieve inzet om dit op Europees niveau door te zetten.

·        Om de integratie van de interne markt te verdiepen en de economische ontwikkeling te stimuleren, zullen het grensoverschrijdend vervoer en het personenverkeer in de grensregio's worden gestimuleerd en verbeterd. Het mobiliteitsplatform zal bijdragen tot een intensievere samenwerking op het gebied van vervoer en mobiliteit en zal het concurrentievermogen van onze landen versterken. 

3.           We zullen onze industrieën ondersteunen in hun inspanningen om innovatieve en duurzame pioniers te worden binnen de EU, waardoor de energietransitie wordt gestimuleerd. In dit opzicht juichen wij de mededeling van de Europese Commissie over de industriële strategie[2] toe. Deze strategie moet worden vertaald in concrete acties en moet ook doelstellingen voor de middellange termijn omvatten. We zullen gezamenlijke initiatieven nemen om het innovatievermogen van onze industrie te versterken, zodat ze kan profiteren van de kansen en de uitdagingen kan aangaan die verband houden met de toenemende digitalisering en de overgang naar een koolstofarme en duurzamere economie:

·        Wij zullen bijdragen aan een gezamenlijk stappenplan met als doel de samenwerking tussen onze industrieën en de Europese industrieën te maximaliseren.

·        Wij zullen onze positie als platform voor regionale samenwerking op energiegebied versterken om de Energie-Unie van onderuit te ontwikkelen.

·        Op 1 december 2017 starten we een test met de digitale vrachtbrief binnen de Benelux. Hierdoor zullen de administratieve kosten aanzienlijk dalen.

·        Onze experts zullen de algemene crisismanagementovereenkomsten van het Benelux Memorandum of Understanding (2006)[3] op het gebied van nucleaire rampenparaatheid en -respons en nucleaire veiligheid verder uitwerken.

4.           We zullen arbeidsmarktinformatie en -gegevens uitwisselen om in de grensregio's van de Benelux een grensoverschrijdend werkgelegenheidsbeleid te voeren:

·        In 2018 zullen we een Benelux-publicatie realiseren waarin arbeidsmarktinformatie en gegevens uit de noordelijke Benelux worden gecombineerd met informatie en gegevens van het zuidelijke deel van de Benelux, om zo een volledig overzicht te krijgen van de arbeidsmarkt van de Benelux, wat bijdraagt aan de beleidsvorming in de Benelux en op Europees niveau.

·        We zullen de erkenning van diploma's in het hoger onderwijs blijven vereenvoudigen en de Benelux-richtlijn voor de erkenning van beroepskwalificaties finaliseren in 2018. 

5.           We zullen de strategische en operationele samenwerking op het gebied van veiligheid maximaliseren om meer grip te krijgen op grensoverschrijdende criminaliteit:

·        Wij zullen onze samenwerking versterken door het Verdrag van Senningen te moderniseren, rekening houdend met de relevante en belangrijke ontwikkelingen binnen de EU sinds 2004. We zullen met name meer mogelijkheden creëren op het gebied van informatie-uitwisseling, grensoverschrijdend onderzoek en grensoverschrijdende achtervolging. Onze bevoegde ministers zullen zo spoedig mogelijk bijeenkomen, bij voorkeur in 2017 of begin 2018, met als doel medio 2018 een geactualiseerd Senningen-verdrag te sluiten op basis van een herziene tekst van het Nederlandse voorzitterschap.

6.           We zullen onze nauwe operationele samenwerking op het gebied van belastingen en sociale zaken intensiveren door de uitwisseling van beste praktijken en de opvolging van grensoverschrijdende fraudegevallen. Daartoe zullen we een aanbeveling voorbereiden die tijdens het Belgische voorzitterschap in 2018 zal worden afgerond.

7.           Als stichtende lidstaten zijn wij vastbesloten om van de EU met 27 lidstaten een succes te maken, voortbouwend op hun gezamenlijke geschiedenis, gemeenschappelijke waarden en verworvenheden:

·        Wij zijn ervan overtuigd dat een verenigde EU van het allergrootste belang is om antwoorden te vinden op onze gemeenschappelijke uitdagingen in de 21e eeuw. Vooral als we willen dat de EU de bron van welvaart en welzijn blijft, in het belang van onze burgers.

·        De EU is gegrondvest op respect voor de menselijke waardigheid, vrijheid, democratie, gelijkheid, de rechtsstaat en de mensenrechten. Deze waarden vormen de ruggengraat en het fundament waarop de samenwerking tussen de lidstaten in de EU sinds het prille begin is gebaseerd. Wij onderstrepen de gedeelde verantwoordelijkheid van de lidstaten en de instellingen om deze waarden hoog te houden en te bevorderen en juichen initiatieven om dit te bevorderen toe.

·        We moeten voortbouwen aan een EU die beantwoordt aan de verwachtingen en ambities van onze burgers, en de mogelijkheden van de EU om deze burgers te beschermen en te presteren versterken. Daartoe is het uiteraard nodig dat de werkzaamheden van de EU op gebieden als de interne markt, migratie, veiligheid, EMU, klimaat en energie in de komende 18 maanden worden versneld met het oog op de Europese verkiezingen in 2019.

8.           Daarom verwelkomen wij de komende discussies in het kader van de Leader’s Agenda van de voorzitter van de Europese Raad. Wij erkennen de noodzaak van een sterkere politieke sturing door de Europese Raad om te zorgen voor momentum en resultaten binnen de EU:

·        De Benelux-landen zullen zich actief inzetten om de agenda van de voorzitter van de Europese Raad, zoals overeengekomen in oktober, tot een succes te maken.

·        Wij onderstrepen het belang van nauwe samenwerking tussen de Raad, de Commissie en het Europees Parlement in dit verband, met inachtneming van de rol van elke instelling en dus van het behoud van de communautaire methode waarin de Verdragen voorzien, alsmede van het evenwicht tussen de belangen van alle lidstaten. Deze agenda moet hand in hand gaan met de verantwoordelijkheid van de lidstaten voor een consequente en rigoureuze uitvoering en toepassing van het EU-acquis.

·        In 2017 kozen we voor een constructieve benadering van de discussie over de toekomst van de EU. We hebben onze gemeenschappelijke standpunten en gedeelde beginselen over de weg die we moeten inslaan naar voren gebracht. We zullen blijven aandringen op de kwesties waarop de EU zich in de periode 2019-2024 moet concentreren, met name met het oog op een nieuwe strategische agenda van de Europese Raad in 2019.

·        Wij blijven ons inzetten voor de voltooiing en uitvoering van de verschillende internemarktstrategieën tegen 2018, zoals de Europese Raad heeft besloten, en blijven werken aan een diepere en eerlijkere interne markt. Hiermee onderstrepen we de noodzaak van een wereldwijd concurrerend regelgevingskader. De Benelux roept het Verenigd Koninkrijk op om vooruitgang te boeken in de onderhandelingen door realistische en concrete voorstellen te doen die het nodige vertrouwen creëren voor verdere vooruitgang en een positieve start van de nieuwe betrekkingen tussen de EU en het Verenigd Koninkrijk.

·        Er wordt ook verder gewerkt aan een sterkere economische en monetaire unie die zorgt voor stabiliteit en groei. Prioriteit moet worden gegeven aan het volledig benutten van het bestaande kader en de voltooiing van lopende initiatieven, met name de Bankenunie. De Roadmap to Complete the Banking Union biedt een kader voor de voltooiing van de Bankenunie. Tot slot zijn de verklaring van de Sociale Pijler en de verdere uitwerking van de Europese sociale agenda essentieel voor de Benelux-landen.

·        In 2018, wanneer we de 60e verjaardag van de Benelux vieren, zullen we blijven streven naar een uitbreiding van de dialoog en samenwerking met andere partners in Europa en onze 10-jarige samenwerking met Noordrijn-Westfalen vieren en zullen we ons richten op het versterken van de betrekkingen en de grensoverschrijdende samenwerking met Frankrijk en de Franse regio's. We zullen overleg blijven plegen met andere (groepen van) lidstaten, waarbij we de nadruk zullen blijven leggen op hun verenigende rol, en we zullen een eensgezinde, op consensus gebaseerde en gecoördineerde reactie van de EU op de transnationale kwesties van onze tijd blijven bevorderen.

9.           We erkennen de noodzaak van meer EU-samenwerking op het gebied van het gemeenschappelijk buitenlands en veiligheidsbeleid om de uitdagingen van de 21e eeuw het hoofd te kunnen bieden:

·        Wij zijn verheugd over de vooruitgang die sinds vorig jaar is geboekt met de uitvoering van de mondiale strategie van de EU voor het buitenlands en veiligheidsbeleid, met name in de context van de versterking van de samenwerking op het gebied van veiligheid en defensie. Wij zijn opgezet met de vooruitgang die is geboekt bij de voorbereiding van de permanente gestructureerde samenwerking (PESCO) en de snelle oprichting van een Europees Defensiefonds.

·        We zullen verder onderzoek doen naar gebieden waar we de steun voor extern beleid binnen de EU en daarbuiten kunnen versterken. In het kader van de Raad Buitenlandse Zaken hebben we met succes opgeroepen tot conclusies over de externe aspecten van terrorismebestrijding (juni 2017). Wij verwelkomen verdere samenwerking op dit gebied, met inbegrip van een mogelijke externe contraterrorismestrategie van de EU ter aanvulling van de interne veiligheidsstrategie van de EU. Dit versterkt het verband tussen ons interne en externe beleid. We zullen onze gezamenlijke inspanningen ter ondersteuning van de stabiliteit en veiligheid in Afrika voortzetten, met inbegrip van de steun van de onlangs opgerichte G5 Sahel Joint Force.

·        Wij hebben actief bijgedragen aan inspanningen om meer samenhang te creëren in het externe optreden van de EU, ook op het gebied van de mensenrechten. Buiten het formaat van de Raad werken we ook nauw samen in het kader van de VN-Mensenrechten, zoals onlangs nog is gebleken uit onze gezamenlijke inspanningen als leden van de kerngroep voor een krachtige resolutie van de Mensenrechtenraad over de situatie in Jemen. We zullen blijven zoeken naar mogelijkheden om de samenwerking tussen de VN en de EU te versterken, met name tijdens het Nederlandse lidmaatschap van de VN-Veiligheidsraad in 2018. 

·        We zullen coalities blijven opbouwen en de dialoog binnen de EU met alle partners blijven bevorderen, zoals dat ook is gebeurd met de Visegrád 4, Scandinavië en de Baltische staten. Tegelijkertijd zullen we het contact met partners buiten de EU blijven bevorderen, onder meer door middel van gezamenlijke bezoeken.