Antwoord op parlementaire vragen over de Nationale Veiligheidsraad van 6 mei

Alleen het gesproken woord telt.

Dank u, meneer de voorzitter.

Laat me beginnen met iets wat helaas een gewoonte aan het worden is, d.w.z. de analyse van de evolutie van de epidemiologische gegevens.

De reproductiesnelheid van het virus blijft dalen. Dat is vrij goed nieuws. Ze werd aan het begin van de week geschat op 0,6, in vergelijking met 0,79 10 dagen geleden.
Het aantal nieuwe ziekenhuisopnames dat elke dag wordt geregistreerd, blijft ook dalen.
En sinds afgelopen zondag is minder dan een derde van de bedden op de intensive care bezet.
Het aantal bezette ziekenhuisbedden is ten opzichte van begin april ook gehalveerd, van 6 000 naar ongeveer 3 000 bedden.
Het aantal overlijdens lijkt inderdaad te stabiliseren. Alle levens die we kunnen redden zijn een overwinning, al kan dat het leed niet verzachten van wie een geliefde heeft verloren.

Zoals ik al zei, zijn dit positieve ontwikkelingen, maar we moeten de situatie zeer ernstig blijven nemen.

Dankzij de inspanningen van iedereen en de professionaliteit van het verplegend personeel is nu een versoepeling van de inperkingsmaatregelen mogelijk.

Wat de eigenlijk exit betreft,. spreken we niet echt van een exit. We spreken eerder van een “versoepeling van de inperking”, meer dan van een “exit”:

Dat weerspiegelt beter de fasering van het proces;
We zullen onze vrijheid terugwinnen, langzaam en stap voor stap naarmate de gezondheidssituatie verbetert.

Ik herinner u eraan dat we maandag de eerste fase van het exitplan zijn ingegaan, waardoor een deel van onze economie weer op gang is gekomen.

En ik wil ook nog eens zeggen dat achter deze bedrijven en winkels die hun activiteiten hebben kunnen hervatten, zitten jobs. En achter die jobs zitten vrouwen en mannen die zich willen ontplooien en simpel gezegd ook hun kost willen verdienen.

Op basis van de evolutie van de gezondheidssituatie en andere indicatoren zoals de beschikbaarheid van beschermingsmiddelen en de operationaliteit van testing en tracing, daar kom ik nog op terug, gaven de experts groen licht om de volgende fase van het exitplan te beginnen.

We weten dat het moeilijk, zelfs ondraaglijk is dat we onze geliefden niet kunnen zien. We begrijpen dit emotionele leed en we delen het.

Daarom heeft de Nationale Veiligheidsraad beslist om vanaf komende zondag een verdere uitbreiding van de sociale contacten toe te staan. Ter herinnering, en dat is ook heel belangrijk: op dit moment is het mogelijk om twee mensen - altijd dezelfde - te ontmoeten voor een wandeling. Ik heb ook gehoord “een wandeltje”. Dat is waarschijnlijk een nieuw woord in het Nederlands woordenboek, voor wie de persconferentie gevolgd heeft. Voor een wandeling of een “wandeltje”, of om samen te sporten. Deze mogelijkheid blijft, ook voor de allerjongsten.

Vanaf 10 mei kan iedereen maximaal 4 personen thuis ontvangen, altijd dezelfde personen en met inachtneming van bepaalde voorwaarden om de risico's te beperken.
We beseffen dat er keuzes moeten worden gemaakt. We weten dat kiezen moeilijk is. Maar we wilden wel deze mogelijkheid bieden.
Om het aantal contacten te beperken om de verspreiding van het virus niet te bevorderen, zal het noodzakelijk zijn om deze contacten te beperken tot altijd dezelfde mensen.
Het sociaal contract vereist dus dat de personen die worden uitgenodigd zich ertoe verbinden alleen bij mekaar op bezoek te gaan.
Het is en blijft belangrijk dat iedereen de veiligheidsafstand bewaart, dat blijft het sleutelelement voor onze gezondheid.
Het is evident dat de regels van de exit altijd ingewikkelder zullen zijn dan die van een simpele lockdown. Dat is de reden waarom we moeten kunnen rekenen op de burgerzin en het verantwoordelijkheidsbesef van iedereen. Dat zijn sleutelelementen in de exitstrategie.
Dit betekent niet, mevrouw Fonck, dat alle verantwoordelijkheid voor de huidige situatie op de schouders van de burgers wordt gelegd, evenmin dat de Belgische bevolking niet in staat zou zijn om te begrijpen dat ze door de regels te volgen, ons twee dingen garandeert. Niet alleen hun eigen veiligheid en de veiligheid van hun dierbaren, maar ook het behoud van het beetje vrijheid waarover we nu beschikken en dat we graag verder willen uitbreiden.
Dit systeem moet het ook gemakkelijker maken om de contacten te traceren die tussen mensen hebben plaatsgevonden als één van hen positief test op Covid-19.
We zullen inderdaad blijven bekijken hoe we de sociale contacten kunnen uitbreiden tijdens elke volgende fase. Volgens de virologen zal dit echter niet mogelijk zijn vóór 18 mei.

U weet dat op 11 mei ook de winkels kunnen heropenen, ook onder strikte voorwaarden. Dat brengt mij uiteraard bij de kwestie van de markten. Ik begrijp de vragen hieromtrent.

Markten kunnen in dit stadium niet heropenen. Alleen individuele marktkramen, dus beter gezegd individuele marktkramers – food en non food – zullen worden toegestaan op hun gebruikelijke plek, met toestemming van de lokale autoriteiten. En ik begrijp de teleurstelling als gevolg hiervan. We hebben hier een verklaring voor, nooit volledig, maar in ieder geval gedeeltelijk.

Ten eerste:

De exit is een stapsgewijs proces. En het is waar dat we met elke stap nieuwe kansen creëren. Het is waar dat we met elke stap nieuwe kansen creëren voor sommigen, maar niet voor iedereen. En ik begrijp dat degenen die nog een week moeten wachten dat oneerlijk vinden.
Maar men moet ook begrijpen dat we niet alle pistes tegelijk kunnen openen, zelfs als een bepaalde activiteit op zich niet méér intrinsieke risico’s met zich meebrengt dan een andere die al wel is toegestaan. Wat we op dit moment niet kunnen toelaten, en de kwestie hier is dat het aantal contacten zou verveelvoudigen. We hebben dezelfde problemen met de musea, die kunnen zich vanaf nu ook al organiseren als ze dat willen, maar hun activiteit is nog niet toegestaan en we hopen dat dit praktisch kan gebeuren.
Wat de hervatting van de markten betreft, wil ik er ook op wijzen dat de gemeentelijke overheden vandaag al volledig zijn gemobiliseerd om de heropening van de winkels onder de best mogelijke omstandigheden te organiseren. Dit vraagt veel energie van hen. Er zijn zoals u zei ook gemeenten , die maskers verdelen. Omdat ze dat ook voor hun medeburgers willen doen. Dus iedereen doet zijn deel om deze crisis te beheersen. Ik denk dat de heropening van de markten ook enige organisatie vergt. We moeten hun ook de tijd geven om dat te doen.
En ik kan bevestigen dat het wel degelijk de bedoeling is om de voorwaarden voor de heropening van de markten tegen 18 mei te creëren.

Zoals u ziet, gaan we stap voor stap vooruit, met de nodige voorzichtigheid en volgens de evolutie van de gezondheidssituatie. En ik wil u eraan herinneren dat er niets vaststaat en dat we - indien nodig – altijd kunnen terugkomen op de genomen versoepelingsmaatregelen.

En ja, de volgende fase, fase 2, momenteel gepland op 18 mei, zal mogelijk verdere versoepelingen inluiden. Ik denk bijvoorbeeld aan de heropening van de markten, zoals daarnet aangegeven, en van de contactberoepen, musea en dierenparken en de hervatting van de sporttrainingen in open lucht. Maar ook, en dat was een vraag van meneer Verherstraeten, het aantal mensen dat aanwezig kan zijn op een begrafenis of een huwelijk. Dat zijn ook heel belangrijke momenten in het leven van mensen.

Hoewel het belangrijk is om perspectieven te bieden, wil ik u eraan herinneren dat de situatie waarin we ons bevinden ongekend is en dat de epidemische onzekerheid ons verhindert om de duidelijkheid te geven waar we op hopen.

Wat de maskers betreft, zoals u weet is het dragen van mond- en neusbescherming onder bepaalde omstandigheden verplicht of aanbevolen:

Het is verplicht in het openbaar vervoer en op luchthavens, op het werk als er geen veilige afstanden kunnen worden aangehouden en in de scholen, in ieder geval voor leerlingen boven de 12 jaar en personeelsleden gedurende de hele dag;
Het wordt sterk aanbevolen vanaf 11 mei in het kader van de heropening van de winkels;
En opnieuw, ik herhaal, ik herhaal. De beste manier om zich te beschermen is zijn contacten beperken en de veiligheidsafstand in acht nemen.

Alle bevoegdheidsniveaus stellen alles in het werk om iedere burger een gratis mondneusbescherming te bieden. Het doel is om alle mogelijke kanalen te activeren.

De federale regering steunt deze strategie door de gewesten te ondersteunen via een aantal initiatieven, die ik in herinnering wil brengen:

Ik hoor de beschuldiging van de heer Prévot van de PS aan het adres van de federale overheid. Ik wil u er echter aan herinneren dat de federale regering zich wel degelijk aansluit bij deze gemeenschappelijke wil van de gemeenten, de steden, het gewestelijk niveau en ook de gemeenschappen ter ondersteuning van het gewestelijk niveau, dat bevoegd is voor preventie, vergeet dat niet. Dus, ja, we willen deze steun bieden.

En hoe willen we deze steun bieden? Door maskers aan te bieden, en die hebben we al besteld:

12 miljoen stoffen maskers die tegen het einde van de maand zullen aankomen. Waarom stoffen maskers? Omdat we weten dat de crisis lang zal duren en we de voorkeur willen geven aan duurzame maskers.
We hebben ook 22 miljoen filters besteld, die het beschermingsniveau van de zelfgemaakte maskers verhogen.
Ook apotheken en winkels mogen wel degelijk opnieuw chirurgische maskers verkopen aan de burgers.
- Eerst een woordje over de apotheken die we, denk ik, ook moeten bedanken. Voor hun inzet en professionaliteit, uiteraard te allen tijde maar zeker tijdens deze crisis. Het advies dat zij geven is van onschatbare waarde.
- Om terug te komen op deze beslissing, deze vloeit voort uit het feit dat er nu geen tekort meer is op de markt. Ik herinner u eraan dat de interfederale strategische voorraad nu bijna 40 miljoen chirurgische maskers telt die voorbehouden zijn voor gezondheids- en veiligheidspersoneel. We hebben nog 40 miljoen maskers op voorraad. 40 miljoen maskers beschikbaar op aanvraag.
- En het is waar dat de grootwarenhuizen zich ertoe verbinden om - in aanvulling op wat de federale overheid doet - 5 miljoen chirurgische maskers per week te bestellen voor de federale of interfederale voorraad. En u ziet dat deze opening het ook mogelijk maakt om onze eigen reserve aan te vullen.
- Mocht de gezondheidssituatie dit vereisen, dan hebben de grootwarenhuizen zich ertoe verbonden hun volledige reserve aan de Belgische overheid te verkopen.
- Wat de kwaliteit van de in de winkel verkochte maskers betreft, gaat het om chirurgische maskers van wisselende kwaliteit, die allemaal voldoen aan de normen van het Federaal Agentschap voor Geneesmiddelen en Gezondheidsproducten. Deze maskers worden tweemaal gecontroleerd, in het land van "vertrek" en bij aankomst in België door de douane.
- Dus, is het nieuw dat dat supermarkten maskers mogen verkopen? Neen.
- Dit is geen ongekend voorrecht, want het bestond al vóór het koninklijk besluit van 23 maart laatstleden. Toch hebben de federale regering en de sector, net als in andere landen, besloten om samen te werken in het kader van de exitstrategie en de noodzakelijke veralgemeende voorziening van beschermingsmaskers voor de burgers, en toen we dit bewuste KB hebben opgeheven, zijn we gewoonweg teruggekeerd naar een situatie die eerder bestond, nl. dat de grootwarenhuizen ook maskers mochten verkopen. We hebben hun gewoon de mogelijkheid die we hun hadden ontnomen, teruggegeven. En wat betreft het feit dat er allerlei maskers op de markt verkrijgbaar zijn, denk ik persoonlijk niet dat we de regering kunnen verwijten dit soort beslissingen te nemen, omdat er van tevoren al kritiek was op het feit dat er niet genoeg waren.
- En ik herinner u eraan dat dit alles gebeurt binnen het specifieke kader van een geactiveerde, versterkte federale reserve die is voorbehouden aan het verplegend personeel.
- Dan is er nog de vraag over de verlaging van de geïnde btw. Die ligt al vast op 6%.
- Ik heb zeker oor naar de kwestie van de prijs van de maskers. Wanneer sommigen op een schaamteloze manier van de situatie profiteren, is dat inderdaad onaanvaardbaar. Dit gezegd zijnde, laten we to the point komen, we bevinden ons op een globale markt, de wet van vraag en aanbod is een economisch basisprincipe. U vindt het misschien niet leuk, maar doen alsof dit niet bestaat is ook liegen tegen de bevolking.

Wat in de tests betreft, moet toch wel worden opgemerkt dat er in België al 500 000 tests zijn uitgevoerd. Er zijn 500 000 tests uitgevoerd op ons grondgebied. We staan in de top 3 van Europese landen qua testing van de bevolking.

We worden altijd vergeleken met grote landen die positief onder de aandacht komen door hun testniveau. En ik moet zeggen, zonder te citeren, dat we boven dat testniveau zitten. Is dat genoeg? Is iedereen al getest? Worden 11,5 miljoen mensen in België getest? Nee, net zomin als in andere landen. Is het nodig om de testcapaciteit uit te breiden? Zeker. We zitten nu op een testcapaciteit van 25 000 en we zijn van plan die te verhogen - daarvoor zijn er ook voorwaarden – namelijk dat de regels over wie kan worden getest, worden uitgebreid. Ze zijn al een keer uitgebreid, en we hopen dat ze nog verder kunnen worden uitgebreid.

Ik dank u voor uw aandacht.